นักจิตวิทยา (Psychologist)
เป็นผู้เชี่ยวชาญที่ศึกษาพฤติกรรม ความคิด อารมณ์ และกระบวนการทางจิตใจของมนุษย์ โดยใช้องค์ความรู้ด้านจิตวิทยาเพื่อช่วยเหลือผู้อื่นในการแก้ปัญหา ปรับปรุงคุณภาพชีวิต หรือพัฒนาศักยภาพของตนเอง นักจิตวิทยาทำงานในหลากหลายสาขา ทั้งด้านการบำบัด การศึกษา การวิจัย และธุรกิจ
ลักษณะงานของนักจิตวิทยา
การวิเคราะห์และประเมินผล
นักจิตวิทยาใช้เครื่องมือและวิธีการวิเคราะห์ เช่น แบบทดสอบทางจิตวิทยา หรือการสัมภาษณ์ เพื่อประเมินปัญหา พฤติกรรม หรือภาวะทางจิตใจของบุคคลการให้คำปรึกษาและการบำบัด
ช่วยบุคคลแก้ไขปัญหาทางอารมณ์และจิตใจ เช่น ความเครียด ความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า หรือปัญหาด้านความสัมพันธ์การพัฒนาศักยภาพ
ช่วยบุคคลพัฒนาทักษะ เช่น การสื่อสาร การจัดการอารมณ์ หรือการตั้งเป้าหมายเพื่อความสำเร็จในชีวิตการวิจัยและพัฒนาองค์ความรู้
นักจิตวิทยาที่เน้นงานวิจัยจะศึกษาพฤติกรรมมนุษย์และสร้างทฤษฎีใหม่ ๆ เพื่อเพิ่มพูนความรู้ในสาขาจิตวิทยาการสนับสนุนองค์กรและชุมชน
ช่วยพัฒนานโยบายหรือโครงการที่ส่งเสริมสุขภาพจิตในที่ทำงาน โรงเรียน หรือชุมชน
ประเภทของนักจิตวิทยา
นักจิตวิทยาคลินิก
เชี่ยวชาญในการวินิจฉัยและบำบัดปัญหาสุขภาพจิต เช่น โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล หรือโรคเครียดหลังเหตุการณ์รุนแรง (PTSD)นักจิตวิทยาการปรึกษา
ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาในชีวิตประจำวัน เช่น ความสัมพันธ์ การปรับตัว หรือความเครียดนักจิตวิทยาพัฒนาการ
ศึกษาการเติบโตและพัฒนาการทางด้านจิตใจและพฤติกรรมในแต่ละช่วงวัยนักจิตวิทยาเด็กและวัยรุ่น
ให้คำปรึกษาและช่วยเหลือเด็กและวัยรุ่นในด้านการเรียน การพัฒนาอารมณ์ หรือปัญหาพฤติกรรมนักจิตวิทยาองค์กร (Industrial-Organizational Psychologist)
สนับสนุนการพัฒนาบุคลากรและสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีในองค์กรนักจิตวิทยาสังคม
ศึกษาพฤติกรรมของกลุ่มคนและการมีปฏิสัมพันธ์ในสังคม เช่น พฤติกรรมการบริโภค หรือความขัดแย้งในกลุ่ม
ทักษะและคุณสมบัติที่สำคัญ
ทักษะการฟังอย่างลึกซึ้ง (Active Listening): เข้าใจและตีความสิ่งที่ผู้รับบริการสื่อสาร
การแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์: ช่วยค้นหาแนวทางแก้ปัญหาเฉพาะบุคคล
ความเห็นอกเห็นใจ: เข้าใจความรู้สึกของผู้อื่นโดยไม่ตัดสิน
การวิเคราะห์และประเมินผล: ใช้เครื่องมือทางจิตวิทยาและวิธีวิจัย
จริยธรรมวิชาชีพ: เก็บรักษาความลับของผู้รับบริการและดำเนินงานอย่างมีจริยธรรม
เส้นทางการศึกษา
ปริญญาตรี: จบการศึกษาสาขาจิตวิทยาหรือสาขาที่เกี่ยวข้อง
ปริญญาโท/เอก: ศึกษาต่อในสาขาจิตวิทยาเฉพาะทาง เช่น จิตวิทยาคลินิกหรือจิตวิทยาการปรึกษา
การฝึกอบรมและรับใบอนุญาต: ในบางประเทศจำเป็นต้องผ่านการอบรมภาคปฏิบัติและสอบเพื่อรับใบประกอบวิชาชีพ
โอกาสในสายงาน
โรงพยาบาลและคลินิก
สถาบันการศึกษา
องค์กรธุรกิจและภาครัฐ
ศูนย์พัฒนาชุมชนหรือกลุ่มช่วยเหลือเฉพาะด้าน
การทำงานอิสระ เช่น นักจิตวิทยาส่วนตัว